Bài toán Hai vị trí cho ảnh rõ nét trên màn
Ta có một dạng toán về thấu kính hay gặp như sau:
Vật AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ và một màn quan sát E đặt vuông góc với trục chính của thấu kính như hình dưới đây.
(Bấm vào hình để xem to hơn)
Lúc này, đề bài có thể đưa ra 3 tình huống dưới đây:
Tình huống 1: Giữ thấu kính, màn cố định, di chuyển vật AB dọc theo trục chính của thấu kính thì thấy có 2 vị trí của vật AB ( ứng với $ d_1$ và $d_2$) và 2 vị trí này cách nhau một đoạn x, thì đều cho ảnh rõ nét trên màn (hoặc cũng có thể nói 2 ảnh đều cách thấu kính một khoảng giống nhau , 2 ảnh trùng vị trí)
Tình huống 2: Giữ vật AB và màn cố định, di chuyển thấu kính giữa vật AB và màn dọc theo trục chính thì thấy có 2 vị trí của thấu kính đều cho ảnh rõ nét trên màn (2 vị trí này cách nhau một đoạn x)
Tình huống 3: Giữ vật và thấu kính cố định, di chuyển màn dọc theo trục chính của thấu kính thì thấy có 2 vị trí của màn cho ảnh rõ nét (2 vị trí này cách nhau đoạn x).
Sau đây chúng ta sẽ đi giải quyết từng tình huống cụ thể:
Tình huống 2. Vì Vật và màn được giữ cố định nên mình gọi khoảng cách từ vật AB đến màn là L > 0.
Khi vật AB ở vị trí 1, ta có: $ d_1 + d'_1 = L$
Khi vật AB ở vị trí 2, ta có: $ d_2 + d'_2 = L$
(ở đây lưu ý là ảnh hiện trên màn là ảnh thật nhé các bạn, vì thế mình có $d'_1$ và $d'_2$ > 0 )